Wprowadzenie
Egipskie bóstwa kobiece od starożytności wzbudzały podziw i szacunek zarówno wśród kapłanów, jak i prostego ludu. Wśród nich szczególne miejsce zajmowały boginie związane z miłością, zmysłowością i magią – Hathor, Izyda oraz Bastet. Ich kult łączył w sobie elementy erotyzmu, ochrony, pożądania oraz mistycznej mocy, wykorzystywane w rozmaitych rytuałach miłosnych. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie roli i funkcji tych trzech bogiń w kontekście egipskiej magii miłosnej.
Geneza i znaczenie miłości w religii starożytnego Egiptu
W starożytnym Egipcie miłość nie była jedynie uczuciem emocjonalnym – stanowiła integralny element kosmicznej harmonii (maat). Wierzono, że dzięki miłości i płodności świat mógł się odrodzić każdego dnia, co odzwierciedlało się w kulcie płodności, urody i seksualności. Boginie kojarzone z tymi aspektami cieszyły się ogromnym kultem, a ich wizerunki zdobiły świątynie, grobowce i amulety. Rytuały miłosne, odprawiane zarówno przez kapłanów, jak i osoby prywatne, wykorzystywały symbole, zaklęcia i ofiary, by sprowadzić sympatię, wzmocnić więź małżeńską lub nawet zwiększyć własną atrakcyjność.
Hathor – bogini miłości, radości i ekstazy
Pochodzenie i atrybuty
Hathor (egip. Het-Hert, „Dom Serca”) była jedną z najstarszych i najważniejszych bogiń egipskich. Reprezentowała miłość, radość, taniec, muzykę oraz płodność. Jej atrybutami były rogi wołu oplatające dysk słoneczny, menat (amulet-kolia) oraz sistrum (instrument perkusyjny).
Kult i rytuały miłosne
Kult Hathor obejmował liczne święta, z których najważniejsze to Festival of Drunkenness, upamiętniające dzień, w którym bogini uratowała Re przed wściekłością. W kontekście magii miłosnej stosowano:
- Pieśni i tańce – odprawiane w świątyniach Siut (Diospolis Parva) oraz Denderze, by wzbudzić łaskę Hathor;
- Amulety – menaty noszone przez kobiety miały zwiększać uroczystość i atrakcyjność;
- Zaklęcia na papirusach – wzbudzające pożądanie, przyciągające wybraną osobę lub umacniające wierność małżeńską.
Przykład zaklęcia
Na jednym z papirusów znaleziono formułę: „Niech serce jego topnieje jak wosk, gdy spojrzy na twój uśmiech, a usta jego pragną twego imienia”. Słowa te wypowiadano nad kadzidłem z mirry i róż, zapalając sercowe kadzidła, by przywołać moc Hathor.
Izyda – bogini magii i małżeńskiej wierności
Postać i mitologia
Izyda (egip. Aset) była pierwotnie czczona jako małżonka Ozyrysa i matka Horusa. Jej imię stało się synonimem magii – to właśnie ona przywróciła Ozyrysowi życie, wykorzystując zaklęcia i wiedzę tajemną. W ikonografii przedstawiana jest z tronem na głowie lub z symbolem tyga (hierogram „mgr”), co wskazuje na jej rolę królewską i matczyną.
Rytuały miłosne i ochronne
Izyda była mistrzynią zaklęć, dlatego w magii miłosnej jej imię przywoływano zarówno po to, by wzmocnić uczucia, jak i chronić przed zdradą. Do najważniejszych praktyk należały:
- Napisane imię – zapisywanie imienia ukochanej osoby na tabliczce ołowianej, z dodaniem formuły „Izydo, strzeż serca jego”;
- Rytuał małżeńskiej wierności – odprawiany przy każdorazowej zmianie fazy księżyca, by utrzymać iskry uczucia przez cały cykl lunarno-słoneczny;
- Amulety z wizerunkiem Izydy – noszone przez pary w intencji trwałego związku i ochrony przed czarną magią.
Symbolika w miłosnej magii
W magii miłosnej kluczowy był motyw zjednoczenia – Izyda jako łączniczka między światem żywych i umarłych, między ziemią a niebem, wpływała na pełną harmonię dwóch dusz. W rytuale ofiarowywano jej pszenicę i jęczmień, by zapewnić płodność i obfitość miłości.
Bastet – bogini ochrony i kobiecej zmysłowości
Transformacja z Sekhmet do Bastet
Bastet (egip. Bast) początkowo utożsamiana była z Sekhmet, boginią wojny i niszczenia. Z czasem ewoluowała w łagodniejszą opiekunkę domowego ogniska, płodności i zmysłowości. Przedstawiana jest jako kobieta z głową kota lub jako kot. W ikonografii często towarzyszy jej sistrum i koszyk z kwiatami lotosu.
Rytuały zmysłowej magii miłosnej
Kult Bastet obejmował elementy zmysłowości i przyjemności. W magii miłosnej stosowano:
- Koci wdzięk – tańce oraz śpiewy na cześć Bastet, mające rozbudzić owoce namiętności;
- Maseczki i olejki – kosmetyki na bazie miodu i mleka, ofiarowywane bogini, a następnie używane przez zakochanych podczas intymnych spotkań;
- Kocia figurka – miniaturowe posążki ustawiane przy łożu, by przyciągnąć sprzyjającą aurę Bastet i zapewnić przyjemne odczucia erotyczne.
Ochrona i przyjemność
Bastet łączyła w sobie funkcję strażniczki domu i bogini przyjemności. W zaklęciach miłosnych jej imię pojawiało się, by strzec parę przed złymi wpływami i by zachować wierność oraz namiętność. Wierzono, że koty, jako jej żywe świątynie, potrafią wyczuć złą energię i chronić dom przed intrygami.
Porównanie funkcji bogiń w magii miłosnej
| Bogini | Główne atrybuty | Aspekt miłosny | Magiczne praktyki |
|---|---|---|---|
| Hathor | Menat, sistrum, dysk słoneczny | Radość, ekstaza, przyciąganie | Pieśni, tańce, zaklęcia papirusowe |
| Izyda | Tron, tygrysie uszy, węzeł ankh | Wierność, zjednoczenie dusz | Tabliczki imienne, księżycowe rytuały |
| Bastet | Kocia głowa, sistrum, koszyk lotosu | Zmysłowość, przyjemność | Tańce kocie, olejki kosmetyczne, figurki |
Praktyczne zastosowania w czasach współczesnych
Współcześnie wiele neopogańskich i rekonstrukcyjnych grup czerpie inspirację ze staroegipskich rytuałów miłosnych. Korzystają z odtworzonych receptur olejków, odmawiają zaklęcia w języku koptyjskim lub transliterowanym hieroglificznie, a także organizują ceremonie pełni księżyca na wzór rytuałów ku czci Izydy. Chociaż nie jest to wierne odwzorowanie oryginalnych praktyk, zachowuje sedno: celebrowanie miłości, harmonii i ochrony związku.
Wnioski
Boginie Hathor, Izyda i Bastet stanowiły trzon egipskiej magii miłosnej, łącząc aspekt erotyczny z ochronnym i mistycznym. Hathor przyciągała radość i ekstazę, Izyda budowała trwałe więzi, a Bastet wprowadzała zmysłowość i bezpieczeństwo. Ich kult ukazuje, jak starożytni Egipcjanie łączyli miłość, magiczne zaklęcia i rytuały z dbałością o kosmiczną równowagę, co może inspirować także dzisiejsze rytuały duchowo-erotyczne.
Bibliografia
- Wilkinson, Richard H. The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson, 2003. ISBN: 9780500051008.
- Pinch, Geraldine. Egyptian Mythology: A Guide to the Gods, Goddesses, and Traditions of Ancient Egypt. Oxford University Press, 2004. ISBN: 9780195170240.
- Hart, George. A Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses. Routledge, 1986. ISBN: 9780415076933.
- Taylor, John. Death and the Afterlife in Ancient Egypt. University of Chicago Press, 2001. ISBN: 9780226119753.
- Budge, E. A. Wallis. The Egyptian Book of the Dead: The Papyrus of Ani. Dover Publications, 1967. ISBN: 9780486242583.
- Wikipedia: Hathor
- Wikipedia: Izyda
- Wikipedia: Bastet
